CẢM XÚC MÙA THU

                                                                                   Tản Văn

     Mùa thu về với sắc trời xanh thắm, bầu trời như cao hơn, rộng hơn, có nắng chói chang trải rộng muôn nơi nhưng đã bớt phần gay gắt. Mùa thu với màu xanh mướt của lúa ngô đang thì con gái, với những cánh én chao nghiêng, chấp chới giữa sóng lúa mênh mông xa tận cuối đồng làng. Mùa thu với tiếng trống tựu trường ngân vang gọi đàn em nhỏ, tung tăng cắp sách tới trường đón chào năm học mới.

    Khi con bé, tôi đón nhận thu về qua những đêm trăng sáng cùng bạn bè nô đùa, chạy nhảy. Dưới ánh trăng, trong sân nhà, bên những khóm hoa cúc, chúng tôi nô đùa chơi chốn tìm, hay đuổi bắt… Lúc cao hứng lại cùng nhau hát vang nhưng bài đồng dao không biết có tự bao giờ: “Ông giẳng ông giăng, xuống chơi với cháu, có bầu, có bạn, có bát cơm xôi, có nồi cơm nếp”…Hay: “Dung dăng, dung dẻ, dắt trẻ đi chơi”…Cuộc vui cứ thế kéo dài, đêm đã khuya, sương đã xuống, trăng đã lên đỉnh đầu mà chẳng đứa nào muốn về. Có những đêm trăng thanh, gió mát, anh em tôi mang chiếu ra đầu ngõ trải ngồi hóng mát ngắm trăng lên, lúc mỏi anh em chúng tôi cùng lăn ra chiếu, ngửa mặt lên ngắm nhìn bầu trời đầy sao lấp lánh, ánh trăng chiếu khắp không gian một màu sáng bạc, chúng tôi mải ngắm trăng, tìm gốc đa nơi chú cuội ngồi, hay đố nhau tìm các chòm sao: Thần nông, Bão bình, Phi mã…Sáng nhất khoảng trời phía bắc là hai chòm sao Tiểu hùng và Đại hùng với ngôi sao Bắc cực lấp lánh phía cuối trời. Dải Ngân hà vắt ngang bầu trời như một dải mây sáng bạc điểm những vì sao lấp lánh như những viên ngọc. Rồi chúng tôi lại đòi mẹ kể chuyện cổ tích, khi đã chán, chúng tôi thi nhau đếm các ngôi sao cho đến khi ngủ thiếp đi lúc nào chẳng biết, mẹ lại phải bế về.

    Tôi lớn lên cùng mùa thu nơi làng quê có những trái hồng, trái bưởi…Có những ngày mưa lũ ngập đồng làng, có những đêm trung thu náo nức, khắp  làng rền vang tiếng trống ếch, đường quê rộn ràng tiếng trẻ, vui vẻ múa lân, rước đèn chờ trăng lên cùng nhau phá cỗ! Cỗ trung thu ngay ấy ở làng quê thật bình dị, đó là những thanh kẹo lạc, những chiếc kẹo vừng do chính tay các anh chị phụ trách nấu lấy cho các em, đó là những trái hồng, trái bưởi, nải chuối...lấy từ vườn mọi nhà đem đến! Vậy mà đối với chúng tôi khi ấy nó ngon, thơm đến lạ kỳ! Giờ đây nhớ lại, tôi như cảm thấy những hương vị ấy vẫn lẩn quất đâu đó quanh tôi!

      Tới khi tôi đi học, tôi nhận biết mùa thu về qua sắc vàng của nắng, qua cơn gió heo may nơi đầu ngõ nhất là qua lời giảng của cô về những bài thơ thu của Nguyễn Khuyến đem đến cho tôi những cảm xúc dạt dào về cảnh sắc mùa thu! Cảm nhận mùa thu trong tôi cũng dần đổi khác, đó là những những nếp nhăn thêm hằn sâu trên khuôn mặt mẹ, là dáng đi tất tả của cha với mái đầu sớm bạc! Tôi hiểu thu về đem đến những lo toan cho mẹ van nỗi vất vả của cha. Có những đêm đã khuya mà bố mẹ vẫn chưa ngủ. Bố ngồi trầm ngâm hút thuốc lào bên ngọn đèn dầu đỏ quạch, trong giấc ngủ chập chờn mẹ ngồi quạt cho tôi, bỗng tôi nghe thấy tiếng bố: “Mẹ nó xem liệu bán đi mấy nồi thóc để mua áo quần, sách vở cho các con, tôi thấy lũ trẻ áo quần đã rách và cộc lắm rồi.” Im lặng lát sau mẹ tôi nói: “Vâng! Tôi cũng đã tính cả rồi, còn tiền giấy mực nữa, chợ này tôi sẽ bán gạo để mua cho các con, kiểu này giáp hạt nhà mình lại thiếu ăn mất”. Tiếng mẹ nhỏ nhẹ như cố nén đi tiếng thở dài để yên lòng bố. Lòng tôi khi ấy trào dâng một tình thương vô hạn với bố mẹ, tôi tự nhủ thầm mong sao chóng lớn để làm thật nhiều việc giúp cho bố mẹ bớt đi những âu lo! Nhà đông con việc mua sắm chẳng mấy khi được đủ đầy, mẹ thường bảo các anh chị tôi: “Chỉ có em là bé, mẹ sắm đủ cho em, còn các anh chị tạm vậy thôi, tết rồi mẹ sắm đủ áo quần cho cả nhà”.Tôi vui sướng ôm các thứ vào lòng, chạy khoe rối rít, tôi đâu hiểu tiếng thở dài của mẹ lúc nhìn các anh chị tôi, mẹ vỗ về các anh chị: “Đừng tị với em”! Mãi sau này tôi mới hiểu, sau những lời vỗ về đó là nỗi buồn sâu thẳm trong lòng mẹ khi ấy!

     Cho đến bây giờ tôi đã làm cha, mỗi khi thu về lòng tôi vẫn xao xuyến bâng khuâng nhớ về ngày bé! Trung thu về tôi đưa các con đi mua sắm đèn lồng, chọn cho con những bánh kẹo ngon, trái ngọt, mua quần áo, sách vở cho con, tôi như sống lại tuổi thơ tôi ngày ấy! Con tôi giờ đây có cuộc sống khá đủ đầy, có thức ăn ngon, có áo quần đẹp, có đồ chơi đắt tiền. Tôi kể chuyện về ông bà và những vất vả ngày xưa, con tôi chúng cười khúc khích hỏi tôi: “Sao lại nghèo và vất vả vậy hả cha?”Chúng đâu hiểu nỗi khó nhọc của ông bà ngày ấy là lo cho con cháu có cuộc sống no đủ hôm nay. Tôi lặng nhìn con và khẽ nói: “Lớn lên rồi các con sẽ hiểu”. Riêng tôi chẳng thể nào quên những mùa thu ấy với bao kỷ niệm buồn vui! Mặc dù giờ đây đất nước đang bừng lên nhịp sống mới với bao đổi thay kỳ diệu.

                                                                     Bùi Nhật Lai