Cơn mưa rào đầu hạ

April 4th, 2009

    Ngày còn bé, khi những cơn mưa rào đầu tiên xối xả trút nước trắng đồng, cũng là lúc dân làng hối hả vác cuốc, cày ra đồng đắp bờ giữ nước, cày vỡ ruộng chuẩn bị cho vụ mùa. Tôi còn nhớ khi những cơn mưa đổ xuống, cha tôi cùng hai người trong tổ coi nước, vội vã nón lá, áo tơi vác cuốc ra đồng đắp lại các đạng ruộng, be những chỗ bờ vỡ để giữ nước.

     Ngồi trong nhà nhìn ra cánh đồng trước cửa mưa giăng trắng xoá, nước chảy tràn trề. Nhìn cảnh ấy mẹ tôi nói với mấy chị em tôi: "Năm nay mưa gió thuận hoà, mùa vụ sẽ tốt đây"!. Mặc cho mưa vẫn ào ào đổ xuống, từ trong làng mọi người đã vác cày, rong trâu ra đồng, tiếng quát trâu, vặt, riệt vang lên trên các ngả đồng, át cả tiếng mưa, tiếng sấm chớp rền vang. Những thửa ruộng được cày vỡ đất bở tung từng mảng, các đường cày thắng đều nhau chạy dài dọc theo bờ ruộng. Trưa đến, sau buổi cày đầu tiên, người và trâu đều thấm mệt và ướt sũng nước, mặt mũi lấm lem bùn đất, đàn trâu được các thợ cày thả ra cho chúng tự do ăn cỏ để chuẩn bị buổi chiều cày tiếp. Bọn trẻ con chúng tôi ra đón trâu để chăn, thả sức chạy nhảy khắp đồng, vùng vẫy trong các vũng nước mưa đến nỗi đứa nào, đứa nấy ướt như chuột lột. Cánh đồng sau cơn mưa nó như bừng tỉnh bởi sự đánh thức của con người, sau những tháng nghỉ ngơi chờ thời vụ. Đêm buông xuống, cánh đồng bỗng trở nến ồn ã, náo động bởi tiếng kêu của hàng nghìn con ếch, càng về khuya càng náo nhiệt. Dân làng từ chiều đã chuẩn bị những bó đuốc bằng nứa khô đập sẵn, đủ to, đủ dài để đêm đi bắt ếch. Người đi bắt ếch thường chuẩn bị sẵn một giỏ to, hay một bao tải hoặc một sợi dây thật chắc, chờ đến 9, 10 giờ đêm, đây là lúc lũ ếch đã ra khỏi hang đón nước mưa và gọi bạn tình, chúng say sưa bên nhau quên mọi hiểm nguy, đây là lúc bắt dễ nhất. Người soi ếch chỉ cần nhanh tay, tinh mắt là mỗi cú vồ có thể được một hoặc cả hai con. Cứ như vậy chừng một tiếng là đầy giỏ, ước chừng năm sáu chục con. Cả cánh đồng làng sáng rực như sao xa bởi ánh sáng của hàng chục bó đuốc bang di động trên đồng. Có người ham bắt tới gần sáng mới về, ếch được đem về nhốt vào bể kín nơi mát mẻ để làm thịt ăn dần. Vào những dịp đó, bữa ăn của dân làng tôi không thể thiếu món chả ếch. ếch được chặt đầu, lột da, làm sạch, băm nhỏ cùng các gia vị, đập một, hai quả trứng gà, trộn đều, dùng lá lốt đã rửa sạch cuốn thành chả đem rán giòn, khi ăn chấm với nước mắt ớt, hương vị chả ếch thật đậm đà, thơm ngon, ăn rồi sẽ nhớ mãi.

Năm tháng qua đi, làng tôi đã đổi khác nhiều. Các gò, ụ hoang hoá giữa đồng khi xưa nay không còn nữa, nó đã được san lấp thành ruộng. Trước kia ruộng chỉ cấy một vụ, giờ nhờ có bơm điện và mương máng dẫn nước từ suối lên đủ nước làm cả vụ đông. Đồng làng quanh năm tươi mát lúa gột vụ, chen nhau che kín mọi nơi, đem lại sự ấm no cho dân làng. Tôi trở về ngôi nhà cũ năm xưa đúng vào ngày có cơn mưa rào đầu hạ, vẫn cảnh tấp nập cày bừa như xưa nhưng xen trong tiếng vát, riệt là tiếng nổ của những máy cày phăm phăm lật đất. Đêm xuống làng bừng lên ánh điện, tôi không còn nghe thấy một tiếng ếch kêu trên đồng! Đồng trở nên lặng giữa mênh mông, vẳng đâu có tiếng nhạc xập xình! Lòng tôi chợt nao nao một nỗi nhớ! Đâu rồi những tháng năm xưa! 

                                                                                                               Cuối hè 2000