NHỚ
THÚ CÂU CUA MÙA HÈ
Tản
văn
Thế mà đã hai mươi năm trôi qua, khi đó hai tôi còn
bé tẹo. Ngày hè nắng nóng, nằm trong nhà không ngủ được, ba bố con lại rủ nhau
đi câu cua.
Hai đứa con
tôi cũng rất thích được đi như thế vừa thoải mái nô nghịch nơi bờ khe thoáng
đãng, lại còn được cảm nhận cái thú bắt cua nữa. Việc đầu tiên khi đi câu là
chuẩn bị mồi câu. Con trai lớn của tôi khi đó chừng 9 tuổi, cô con gái lên 5,
tôi vác cuốc, cậu con cầm theo chiếc ống bơ để dựng giun. Giun trong vườn cũng
dễ tìm, mất chừng 15 phút là ba bố con đã có đủ mồi câu cho cả buổi. Câu cua dễ
hơn câu cá rất nhiều, cần câu cũng không đòi hỏi phải cầu kỳ như cần câu cá. Ba
bố con tôi chọn mấy cành cây, dài chừng hơn sải tay, sau đó dùng một sợi dây dù
hoặc dây cước buộc làm cần câu, còn phân lưỡi thì bố con tôi lấy một đoạn dây
nhôm nhỏ dài chừng gang tay, uống vòng một đầu để buộc vào dây câu, phần dây
còn lại sau khi mắc cả con giun to vào rồi chúng tôi khóa lại tạo thành cái
vòng tròn chắc chắn, vậy là chỉ một loáng chúng tôi đã làm được bộ câu để đi
câu cua. Con khe chảy giữa cánh đồng làng rồi men quanh ria làng chạy qua trước
cửa nhà tôi, hai bên bờ khe có những bụi tre râm mát, ba bố con chọn chỗ ngồi
và câu. Lũ cua thường ưa ở những chỗ nước nông chảy xiết và có nhiều hang,
nhiều đá mấp mô, đó là nơi lý tưởng để chúng dễ dàng ẩn nấp và tìm kiếm thức
ăn, nước không sâu, có thể nhìn rõ đáy. Hai đứa nhỏ nhà tôi lần đầu được đi câu
chúng rất thích thú nhưng chưa có kinh nghiệm. Tôi hướng dẫn hai con cách mắc
mồi, thả câu và ngồi quan sát, đặt câu chỉ một lát, lũ cua ngửi thấy mùi giun
vậy là chúng từ những khe đá, hoặc trong hang lũ lượt bò ra tìm mồi để ăn. Ngồi
trên bờ chúng tôi nhìn rất rõ bọn cua, lúc đầu chúng cũng rất thận trọng, vừa
bò, vừa quan sát chốc chốc lại náu mình vào giữa các kẽ đá hoặc khóm rêu… hệt
như lính trinh sát vậy, rồi chúng mon men bò tới chỗ mồi. Tuy nhiên, không được
vội vã. Nếu không khi thấy động chúng sẽ lủi rất nhanh vào hang hoặc vào những
khe đá dưới lòng khe để trốn. Ở dưới nước chúng lủi cực nhanh, khó mà vồ được.
Câu chúng cũng phải biết cách và có kinh nghiệm mới được. Phải chờ cho chúng bò
ra, bám vào vòng mồi giun một lúc, khi đó cua dùng hai càng để bám vào mồi, vừa
xé mồi, vừa ăn một cách say sưa, lúc đó người câu nhẹ nhàng nhấc câu lên khỏi
nước. Lũ cua do mải ăn nên bám chặt vào mồi không ngờ tới sự hiểm nguy, chúng
bị nhấc bổng lên bờ, khi ấy chúng mới kịp nhận ra vội vàng buông mồi hòng thoát
thân nhưng khi đó đã muộn vì đã bị nhấc lên bờ, vậy là người câu chỉ việc nhặt
chúng bỏ vào xô rồi chỉnh sửa lại mồi và tiếp tục câu. Lần đầu câu cua hai đứa
trẻ thích thú vô cùng, nhìn lũ cua từ từ bò đến rồi bám vào mồi, cũng thật hồi
hộp, khi nhấc lên bờ có những con cua cẩm mai màu tím nhạt hai càng to nhọn màu
vàng, kềnh càng bỏ chạy, khi cùng đường chúng giờ hai càng lên chống cự một
cách quyết liệt, người bắt không biết cách lựa chộp từ phía sau đôi càng dễ bị
chúng cắp đến sứt da, chảy máu như chơi. Cậu con trai nhà tôi nhát gan thấy vậy
sợ không dám bắt, cứ loay hoay mãi không làm sao được, thấy vậy cô em gái rất
hăng chạy ngay lại vồ rất nhanh vớt luôn vào xô. Ban đầu chúng chưa biết câu,
nhưng chỉ sau vài lần hai đứa đã quen ngay. Có những lần ba, bốn con cua cùng
bám vào ăn mồi, nhấc lên được một xâu rất thích mắt. Cứ thế buổi trưa ba bố con
câu được mấy trăm con cua. Những ngày sau đó lũ trẻ trong làng cũng bắt chước
kéo nhau đi câu cua cùng chúng tôi…
Thời
gian thấm thoắt vậy mà đã 20 năm, các con tôi cũng đã tốt nghiệp Đại học và đi
làm. Thi thoảng về nhà mấy bố con tôi vẫn cùng nhau kể lại những kỷ niệm thời
ấu thơ ấy với cả sự bâng khuâng, nuối tiếc. Giờ đây hè về nhìn con khe trước
cửa không còn thấy lũ trẻ trong làng đi câu cua như trước. Lũ trẻ nghỉ hè thời
nay không có thời gian nô nghịch như trước nữa, chúng được cha mẹ đưa đón đến
trường, đến nhà riêng của các thầy cô để học văn, học toán, học tiếng anh, học
vi tính… trò chơi của lũ trẻ bây giờ là trên mạng intơnét. Cũng là câu cua, câu
cá nhưng câu trên màn hình siêu phẳng. Thôn quê cũng vắng đi tiếng trẻ nô đùa
giữa trưa hè nắng nóng hoặc chơi các trò chơi dưới ánh trăng như thuở cha anh
trước đây. Mâm cơm mùa hè với bát canh cua đồng nấu rau đay ăn cùng cà pháo
muối thật ngon lành. Lòng bỗng thấy bồi hồi, nhớ những mùa hè xưa cũ!
Đu - Tháng 7/ 2018
Đ/ C: Bùi Nhật Lai
Tiểu khu Cầu Lân – TT Đu
Phú
Lương – Thái Nguyên
ĐT: 0978719403
QUÁN QUÊ
Tản văn
Sớm. Ngó qua hàng bánh cuốn của vợ chồng
cô bé nhà chếch bên đã thấy hai vợ chồng đang dọn hàng quán chuẩn bị đón khách.
Quán quê mái lá lúp súp, núp dưới tán sấu non tơ, cả không gian vọng vang tiếng
ve ngân. Đồng quê đang mùa gặt, ngôi quán lá sơ sài ven lộ khách bỗng đông hơn
ngày thường. Khách quen gọi là “Quán Lá” để phân biệt với những hàng quán khác
gần đó.
Sáng nào cũng thế, ông lão hàng xóm người gầy,
cao lênh khênh, tấm lưng hơi còng với mái tóc hoa dâm thường là người ghé quán
đầu tiên. Ông ghé quán không phải là để ăn mở hàng mà cái chính ông ghé quán để
hút nhờ điếu thuốc lào, xin chén nước chè mới pha, sau đó ông đi làm, chừng 8
giờ hoặc hơn một chút ông mới quay lại quán kiếm chút gì đó ăn, có khi là quả
trứng vịt lộn kèm ly rượu trắng, có khi là 5 nghìn bánh cuốn. Quán Lá khách đa
phần là người quen, lại là chỗ xóm giềng nên cô chủ đã quen với khẩu vị và cách
ăn uống của từng người. Chẳng những thế cô còn biết được thu nhập của mỗi người
ra sao nữa, nên thực đơn bán cho khách cũng rất linh hoạt, đáp ứng được yêu cầu
của mọi người mà không hề ca thán ăn nhiều hay ít…ta chỉ thấy những tiếng mời
chào tíu tít cùng nụ cười tươi rói trên môi cô chủ. Sớm nào cũng thế nên cả chủ
và khách đều rất hài lòng. Có lẽ những người bán hàng giờ đây đều thấm nhuần
câu nói “khách hàng là thượng đế” nên ai cũng đon đả, vồn vã và chu đáo nhiệt
tình với khách như vậy!... Mấy tay thợ xẻ ngày kiếm đôi trăm nghìn thường đến
quán làm đôi trứng vịt lộn kèm tô bún 15 nghìn vị chi cũng chỉ hết 25 nghìn bữa
sáng. Mấy gã lái xe lẳng lơ thường làm tô phở gà 20 nghìn, rồi ra ngồi uống nước,
mắt liếc trộm cô chủ với ánh nhìn và nụ cười tinh quái… Mấy bà, mấy chị dắt
cháu đi ăn cũng chỉ gọi đĩa bánh cuốn 10 nghìn…Đúng là vừa ngon, bổ, rẻ lại vừa
tiện nữa. Chuyện ra quán ăn sáng đối với người dân quê giờ cũng rất phổ biến, bởi
ai cũng muốn tiện lợi, đỡ phải nấu nướng kích rích ở nhà vả lại nếu tính chi ly
thì cũng chả rẻ hơn việc ra quán, vừa được “oai” với mọi người, vừa được tiếng “gia
đình có điều kiện”, lại vừa được giao lưu trò chuyện với mọi người. Những ông
già, bà cả không phải đi làm thường lui tới quán muộn hơn, sau khi ăn uống, họ
thong thả pha chè, hút thuốc (chè miễn phí) rồi trò chuyện với nhau về tin tức
thời sự trong và ngoài nước. Thôi thì đủ thứ chuyện nào là quốc hội vừa thông
qua những bộ luật gì? Tình hình tây, tàu dạo này ra sao?…phải nói mấy ông nắm
tình hình thời sự đâu ra đấy. Mọi người chớ chê dân quê nhận thức kém nữa nha !
Hết chuyện quốc gia, quốc tế lại đến chuyện trong làng, ngoài xóm, nào là con
bà A vừa bị bắt đi cai nghiện tuần qua…chết vì cái tội chiều con quá, con ông C
vừa đi Hàn Quốc về mua cho bố chiếc tivi 55 inh to vật về xem Word cup, làng
mình giờ giàu nhất nhà ấy…rồi chuyện giá thịt lợn hơi tăng cao nhà lão T lại
trúng to cú này… và tôi chợt nhớ tới mấy câu thơ của Trần Nhuận Minh rất giống
cảnh Quán Lá làng tôi:
…Chẳng ai bàn chuyện ruộng nương
Chỉ bàn xem ở trung ương thế
nào?
Nước này, nước nọ ra sao?
Nước nào là địch, nước nào
là ta?... (Làng tôi thành quán hết rồi!)
Cứ thế con cà, con kê chừng 10 giờ họ mới
lục tục ra về lo cơm nước cho con cái ở nhà. Quán Lá làng tôi giờ trở thành
“trung tâm văn hóa” của làng, họ muốn tìm gặp nhau cũng hẹn ra Quán Lá, muốn
trò chuyện tán gẫu cũng ra Quán Lá, ăn nhậu xem bóng đá cũng ra Quán Lá…vay
nóng tiền đi đám xá cũng ra Quán Lá!
Chủ quán là cô gái trẻ, người nhỏ nhắn, làn
da trắng hồng tuổi hai lăm, tính tình sởi lởi, nói năng nhẹ nhàng. Vợ chồng mới
ra lập nghiệp được dăm năm. Mới đầu ai cũng bảo hàng quán đông thế mở ra bán
cho ai? Dân làng mấy ai có tiền mà ăn cơ chứ? Ấy vậy mà nhờ vào cái duyên bán
hàng của mình cùng lời mời chào khéo léo của cô chủ, khách cứ đông dần lên. Mới
đầu là những người thân trong xóm đến ăn thấy bánh cuốn ngon, nước dùng pha chế
khéo, nhất là giá lại “rất mềm” cứ thế tiếng lành đồn xa… khách qua đường thấy
quán giữa đồng thoáng đãng tiện ghé qua, vài lần ăn thấy ngon miệng thế là
thành khách quen. Nhìn cô chủ tay thoăn thoắt xoay đảo liên hồi bên bếp lửa mới
thấy được sự nỗ lực và khéo léo của người phụ nữ trong công việc bếp núc. Bán
hàng ăn, cốt phải nhanh tránh để khách phải chờ lâu, do vậy ngoài việc nhanh
tay còn phải biết ứng xử khéo léo bằng những câu chào hỏi xã giao, thậm trí là
những câu chuyện đưa đà dùng“câu giờ”để khách không sốt ruột sẵn sàng ngồi chờ...có
lẽ vì thế mà bán hàng cũng được coi như một môn nghệ thuật. Quán Lá chỉ đông từ
khoảng 6 giờ đến tầm 8 giờ sáng. Gần đây thấy có nhiều xe con của những quý bà
váy đầm, kính mát dáng tỉnh thành, cũng thường tìm đến Quán Lá. Doanh thu của
quán nhờ thế cũng gia tăng đáng kể. Mọi người bảo nhau con bé “có duyên” bán
hàng, thế mới có khách, chứ không ít người dựng hàng quán khang trang, tiện
nghi đầy đủ mà chẳng được bao lâu đã phải đóng cửa.
Quán Lá đơn sơ, mộc mạc mà khách vẫn cứ
đông. Sớm nay sang ngồi bên Quán Lá chờ hoài ông lão cao kều ra ăn sáng cùng mà
không thấy. Hỏi ra mới hay ông được con gái ở Hải Phòng về đón ra Đồ Sơn nghỉ
mát, hết tuần mới về. Quán Lá vắng ông như vắng đi một người tri kỷ. Tôi tự hỏi
liệu ở Đồ Sơn ông có thấy vui hơn khi ngồi trong quán quê mình không nhỉ ?
Đ/C: Bùi Nhật Lai
Tiểu khu Cầu Lân – TT Đu
Phú Lương – Thái Nguyên
ĐT: 0978719403
No comments:
Post a Comment