XAO XÁC LÀNG QUÊ !
Tôi thích cái cảm giác được dong duổi thả bộ trên con đường làng vào
những chiều tháng 7 khi hoàng hôn buông tím ngắt, con đường chạy giữa cánh đồng,
lúc này đồng làng đã được bà con bừa ngả, những thân rạ ngả nghiêng, tơi bời
vùi mình trong bùn đất. Tiếng những con ễnh ương, nhái bén, chão chuộc và ếch
râm ran nổi lên khi ánh dương nhạt nhòa đang dần tắt lịm, tiếng kêu của chúng
giống như một bản hòa tấu của ban nhạc đồng quê và nó càng trở nên vô cùng rộn
rã khi những tia nắng cuối ngày tắt hẳn. Tôi lặng lẽ bước đi và lắng nghe những
âm thanh quen thuộc nơi đồng làng, ngửi thấy mùi tanh nồng của ruộng lúa đang
kỳ bừa ngả, có khi tôi đưa chân nhúng xuống ruộng nước, tôi cảm nhận được cái
nóng hầm hập của nước dưới chân tôi. Xác những con cua, con “xin cơm nguội”,
con “bã trầu” do không chịu nổi cái nắng chết co quắp, thân nổi dập dềnh bên
những đám cỏ hay gốc dạ đang kỳ thối rữa. Thấp thoáng trong bóng hoàng hôn là
những người nông dân vai vác cuốc đang men theo con mương để dẫn nước vào
ruộng. Phía đầu làng í ới tiếng trẻ gọi nhau… không gian như ngừng lại. Một cảm
giác bâng khuâng khiến tôi buông tiếng thở dài. Tôi thích cảm giác bình yên,
tĩnh lặng của đồng làng mỗi khi chiều xuống. Đã lâu, tôi thích đứng từ đây nhìn
về làng, chiều quê hiện lên thanh bình, yên ả, khói bếp quẩn quanh trên những
nóc nhà, xa xa những hàng cây, ngọn núi lãng đãng, mờ ảo chìm trong khói sương
nhạt nhòa. Giữa đồng làng khi ấy, tôi như được trút đi mọi gánh nặng của cuộc
sống xô bồ ồn ào, nghiệt ngã, lòng tôi thật sự thư thái.
Tôi không nhớ đã bao lần tôi trở về cánh
đồng làng như thế, chỉ biết rằng trong cuộc đời tôi đã phải nếm trải bao thất
bại đắng cay trong cuộc sống, bao bế tắc trong đời tư, cứ mỗi lần như thế tôi
lại trở về với cái làng quê nghèo này, gục đầu vào lòng mẹ để được mẹ vỗ về,
chở che, an ủi. Về để nghe lại những âm thanh của đồng quê nơi in dấu tuổi thơ
của tôi. Bên những ruộng lúa, lòng mương nước chảy chan hòa, lòng tôi khi đó thấy
yên tĩnh lạ thường. Và sau mỗi lần như thế tôi lại thấy mình như được tiếp thêm
sức mạnh, niềm tin, tôi dùng nó bù đắp, chắp vá lại những vết thương nơi tâm
hồn, những vết thương do va vấp mà cuộc đời đã gây nên cho tôi. Và cứ thế tôi
lại hăm hở chuẩn bị một hành trang mới, một dự định mới cho một tương lai mới
của mình !
Về làng tôi nhớ mẹ, nhớ những bạn bè người thân bên chòm xóm. Nhớ những
phiên chợ tết, tôi lon ton chạy sau chân mẹ, nhớ gói bỏng mẹ mua. Dấu chân của
mẹ đã in hằn bao tháng ngày trên con đường làng. Tôi nhớ đêm 30 thức chờ giao
thừa xem các anh tôi đốt pháo, nhớ những đồng tiền mới tinh mẹ mừng tuổi. Tôi nhớ
đêm trung thu rước đèn, phá cỗ cùng lũ bạn trong làng, trống đánh rộn ràng, đám
trẻ múa hát mê say. Nhớ mùi mít chín, nhớ chảo ngô rang, nhớ củ khoai lang vùi
trong tro bếp. Nhớ những trưa hè chăn trâu, tắm suối. Nhớ những chiều leo núi
lấy củi, lấy măng. Nhớ dáng hình của những người thân một thời gắn bó… người
quê tôi mộc mạc, chất phác, chân tình dễ gần, dễ mến. Nụ cười luôn nở trên môi
cho dù cuộc sống còn bao nhọc nhằn, vất vả.
Quê tôi giờ đây vẫn chưa hết đói, nghèo. Tôi vẫn thấy những người cha
thở dài bên làn khói thuốc lào vì bí kế mưu sinh, tóc những người mẹ sớm bạc sau
mỗi mùa thất bát. Nuôi con cái ăn học vẫn là một gánh nặng, một sự nỗ lực lớn
lao với mọi người dân quê tôi. Nhưng tôi vẫn tin vào một tương lai tươi sáng
của làng quê mình, bởi nó mãi là nơi tiếp thêm sức mạnh cho cháu con sau mỗi
chặng đường?!
Những năm trở lại đây, quê tôi đang dần thay đổi. Cuộc sống dường như
nhộn nhịp hơn, con người bận bịu, lo toan nhiều hơn. Khát vọng làm giàu và sự
thay đổi cuộc sống đã bắt đầu giúp cho bộ mặt của làng quê thêm sinh khí, thêm
nhuận sắc, nhưng cũng làm mất đi ít nhiều vẻ thanh bình vốn có của nó. Người ta
không còn nhiều thời gian tâm tình bên chén nước chè mỗi buổi trưa hè. Chợ quê
tôi bây giờ cũng khác, chợ họp suốt ngày, hàng quán nhiều thêm, những món ăn
như bánh đúc, bỏng ngô giờ hầu như không
thấy. Trẻ con không còn biết đến những trò chơi như đánh chuyền, đánh chắt, hay
ô ăn quan nữa, những câu hát đồng dao năm xưa lũ trẻ chúng tôi đứa nào cũng
thuộc và thường nghêu ngao hát trong những đêm trăng nay cũng chẳng còn… tất cả
đã chìm vào quên lãng, thay vào đó là những trò chơi điện tử, trên mạng, trên
điện thoại, trên facebook… Nhà bên có cô con gái lấy chồng trên tỉnh, đem con
về thăm mẹ. Hàng xóm sang chơi, thấy cô diện độc chiếc quần xà lỏn cũn cỡn bó
sát lấy cặp mông núng nính, cặp đùi lộ ra trắng hếu, cái áo hai dây rộng thùng
thình, hở hoác, khiến người làng trông thấy ai cũng thẹn đỏ mặt không dám nhìn,
“mắt xanh, mỏ đỏ” cô suốt ngày cắm mặt vào màn hình chiếc smartphone đến nỗi
quên cả chào khi nhà có khách… Nét đẹp gái quê trong cô chỉ có hơn năm trời đi
làm dâu nơi phố thị giờ biến đâu cả rồi!? Bà mẹ buồn, suốt ngày lo cơm cháo cho
con cháu, còn cô cứ khạng nang trên sập gụ cắm mặt vào màn hình điện thoại lúc
cáu chửi văng tục hàng tràng, khi lại cười hố hố như kẻ phát rồ! Đến bữa ăn cô
lại ỏng eo chê món ăn quê chán quá không nuốt nổi! Bà mẹ chỉ biết nhìn con,
ngao ngán, lắc đầu, được vài hôm chúng cuốn đi, bà sang nhà thở phào bảo với vợ
tôi: “Thôi thế là thoát tội cô ạ ! Nó coi mình như con ở của nó vậy, về nhà
chẳng hề đụng chân, đụng tay giúp mẹ việc gì chỉ suốt ngày chát chít! Thật là
vô phúc cho tôi quá! Người ta bảo đẻ con trai khó dạy, đằng này con gái nhà tôi
còn khổ nhục quá thế, thà không có con còn hơn lũ khốn này cô ạ!” Nói rồi bà
khóc sụt sùi!
Than ôi! Cái được, cái mất thời nay sao mà đến lạ! Ngôi đình làng bị phá
từ lâu, nền đất cũ giờ đây đã bị dân làng chia năm, sẻ bảy. Những nhà làm nghề
đan rổ rá cũng đã bỏ nghề từ lâu vì làng chẳng còn tre. Rổ, rá nhựa thay cho
mọi việc. Nghề thả vó tôm của lũ trẻ nay cũng không còn, vì mấy cái đầm làng đã
bị san bằng, lấp phẳng để chia nhau cấy lúa, trồng ngô và tôm cá vì thế cũng
không còn chỗ sống. Bờ ruộng ngày xưa, to rộng, thoải mái trâu bò đi lại, thì
giờ đây người ta thi nhau vạc đẽo khiến chúng mảnh như sợi chỉ, khi gánh phân,
gánh mạ đi lại trên bờ, người đi không khác gì người làm xiếc, rất dễ ngã nhào
xuống ruộng, bởi ai cũng chỉ muốn vạc cho rộng ruộng nhà mình mà chẳng bao giờ
họ muốn vạ bờ cho to ra cả! Những món ăn quen thuộc như bánh đúc, bánh ngô giờ
cũng chẳng ai làm. Cây đa giữa làng quanh năm tươi tốt, cứ mỗi mùa sinh nở lũ
sáo sậu lại tìm về làm tổ trong những hốc trên thân cây vậy mà cũng đã bị người
ta đốn hạ xẻ gỗ chia nhau từ lâu, đàn sáo giờ chẳng biết đã đi đâu, về đâu?!...Làng
tôi thay đổi và chính tôi cũng thay đổi. Cậu bé năm nào chai tay cuốc đất, còng
lưng xay thóc, oằn mình kéo gàu giai tát nước chống hạn cùng mẹ những đêm hè,
bàn tay hai mẹ con phồng rộp, bỏng rát... nay đã khác nhiều. Tôi ngày càng xa
làng quê hơn và càng ít khi trở về, đôi lúc thấy mình xa lạ và lạc lõng
giữa con đường làng và cả những người thân thuộc. Làng quê giờ đâu còn là chốn
bình yên nữa.
Mọi cái đã thay đổi như quy luật tất nhiên của cuộc sống.Chỉ có lúa đồng
làng là vẫn xanh và hoa cải vẫn rực vàng ven làng mỗi độ thu tàn, đông tới...Gió
thổi, làng quê xao xác khác xưa!
Hè 03/ 07/
2015
Đ/C: Bùi Nhật Lai
Tiểu khu Cầu
Lân – Thị trấn Đu
Phú Lương – Thái Nguyên
ĐT: 0978719403
No comments:
Post a Comment